US Import Ban ဖယ္ရွားလုိက္လို႕ ဘာေတြ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမလဲ

 

လက္ရွိျမန္မာ့ပုိ႕ကုန္ေတြကို ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္အရ ဖိုင္နယ္ရွယ္ တိုင္းမ္မွာ
 ေအာက္ပါ အတိုင္း ေတြ႕ရွိ ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားတာ ရွိပါတယ္-
 ၁။ ပဲ - လက္ရွိ အိႏၵိယဟာ ျမန္မာ့ပဲေစ်းကြက္ကို ရယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

၂။ ေက်ာက္မ်က္၊ သစ္ - တရုတ္ႏုိင္ငံက ရယူထားပါတယ္။

 ၃။ အထည္ခ်ဳပ္- ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက အဓိက ရယူထားပါတယ္။ 

 ပို႕ကုန္တင္ပို႕မႈမွာလည္း (၁) ဓါတ္ေငြ႕ (၇၅%)၊ (၂) ပဲမ်ဳိးစုံ(၁၈%) (၃) ကၽြန္းနဲ႕ 
သစ္မာ (၁၀%)၊ (၄) အထည္ခ်ဳပ္ (၆%) (၅) ဆန္ (၅%) (၆) ငါး-ပင္လယ္စာ 
(၄%) ဆိုျပီး အစဥ္လိုက္ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ 

ဒါဆိုရင္ အေမရိကန္ကို ဘယ္လို ပို႕ကုန္ေတြ တင္ပို႕လို႕ ရမလဲ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတဲ့
 ဆန္တင္ပို႕မႈကို ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စစ္မတိုင္မီက ကမာၻ႕နံပါတ္(၁) ျဖစ္ခဲ့
ေပမယ့္ အခုေတာ့ ထိုင္းနဲ႕ ဗီယက္နမ္ က ေက်ာ္တက္သြားပါျပီ။ US မွာလည္း 
ဆန္လုံေလာက္ရုံသာမက ပိုလွ်ံေနတဲ့အတြက္ အလားအလာ နည္းတယ္လို႕ ဆို
ပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ့ဆန္ျဖဴဟာ အိုဟိုင္းယိုးညစာစားပြဲမွာ ေနရာယူႏိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္
တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ မၾကာေတာ့တဲ့ ကာလမွာ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရွိတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းလိုမ်ဳိး ေက်ာက္မ်က္ေတြ တင္ပို႕ဖို႕ ဆိုရင္လည္း တရုတ္
ႏိုင္ငံက အဓိက ဝယ္ယူေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းဟာ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ သည္းေျခႀကဳိက္ျဖစ္ေနတာလည္း ပါပါတယ္။

 ပတၱျမားလို ေက်ာက္မ်က္မ်ဳိးကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိေသာ္လည္းပဲ US ဝယ္လို
အားဟာ ကမာၻ႕ေစ်းကြက္ကို သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ လုပ္ႏုိင္စြမ္း 
မရွိဘူး လို႕ ဆိုပါတယ္။ အျခားအဓိက ပို႕ကုန္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ 
သစ္သီးဝလံ၊ ေလာင္စာ၊ သစ္ စတဲ့ အမယ္ေတြက်ေတာ့ အာရွေစ်းကြက္ အျပင္
ဘက္ ကို ထိုးေဖာက္ဖို႕ ကန္႕သတ္ခ်က္ ရွိတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ 

 ဒါဆို ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘာေတြ တင္ပို႕လို႕ရမလဲ ဆိုရင္ေတာ့- (ေရတိုကာလမွာ)
 ေအးခဲထားတဲ့ Seafood ေတြ ပို႕လို႕ ရႏိုင္ပါတယ္။ လတ္တေလာမွာ ထိုင္းနဲ႕ 
ဗီယက္နမ္က ဒီပို႕ကုန္ေစ်းကြက္မွာ   ေဝစုအေတာ္မ်ားမ်ား ရရွိထားပါတယ္။
 ျမန္မာႏိုင္ငံက လည္း အားထုတ္ရင္ ရႏုိင္တယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။ 

(ေရရွည္ကာလမွာေတာ့) ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ထိုင္းနဲ႕ မေလးရွားတို႕လုိပဲ အာရွရဲ႕ 
Supply Chain ျဖစ္တဲ့ assembling consumer goods မွာ ပါဝင္လာႏိုင္ဖြယ္ရာ
 ရွိတယ္၊ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက ကင္မရာထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း အခ်ဳိ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာက္
ရွိေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္းပဲ အမွန္တစ္ကယ္မွာ ဒီထက္ပိုျပီး မ်ားစြာ ႀကီးမားတဲ့ ရင္းႏွီး
ျမဳပ္ႏွံမႈ အလားအလာေတြ ရွိေနတယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မလုံေလာက္မႈေတြ ရွိေနတာ
ေၾကာင့္ စက္ရုံေတြအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကမာၻ႕ကုန္သြယ္ေရးနဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဆက္ျဖတ္ ထားခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ 
ကၽြမ္းက်င္လုပ္သား ရွားပါးမႈဟာလည္း ေနာက္ထပ္စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္တယ္လို႕ ဆို
ပါတယ္။ 

 ေနာက္ဆုံးအခက္အခဲတစ္ခုက အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြ မျပည့္စုံတဲ့ အခ်က္
လို႕ ဆိုပါတယ္။ ကားလမ္းေတြ၊ ရထားလမ္းေတြ၊ ေလဆိပ္၊ ဆိပ္ကမ္းေတြ အေတာ္
ကို လိုအပ္ေနေသးတယ္၊ ထားဝယ္ ဆိပ္ကမ္းကလည္း ျပီးစီးဖို႕ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ
ေစာင့္ရဦးမယ္ လို႕ ဆိုပါတယ္။

 ဒါ့ေၾကာင့္ ပို႕ကုန္ပိတ္ဆို႕မႈ ဖယ္ရွားေပးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ 
အားတက္ဖြယ္ရာ   ျဖစ္လာမွာ မလြဲေသာ္လည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရး ခ်က္ခ်င္း ဦးေမာ့
လာဖို႕ေတာ့ မရွိေသးဘူး လို႕ဆိုပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ အာရွက်ားေတြလို 
ပို႕ကုန္အေျချပဳတဲ့ စီးပြားေရးကို သြားမယ္ဆိုရင္ အေျခခံ အေဆာက္အအုံေတြ အျမန္ဆုံး ျမွင့္တင္ႏုိင္မွ ျဖစ္မယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

 ပုဂၢလိက ခံစားခ်က္ကို ေျပာရလွ်င္ နယူးေယာက္၊ ဝါရွင္တန္ရွိ ေရွာ့ပင္းေမာလ္မ်ား
သို႕ ေရာက္ရွိခဲ့စဥ္က အျခားႏုိင္ငံမ်ားမွ တင္ပို႕သည့္ အဝတ္အထည္မ်ား (Made
 in Bangladesh တံဆိပ္ပါ အဝတ္ အထည္ မ်ားလည္း ပါသည္) မ်ားစြာ ေတြ႕ျမင္
ခဲ့ရပါတယ္။ 

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက Made in Myanmar ရွပ္အကၤ်ီ(၁)ထည္ အေမရိကန္
မွာေတြ႕ျမင္ ရျခင္းရဲ႕   ေနာက္ကြယ္မွာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံထဲက အလုပ္သမေတြ
ရဲ႕ စကားေျပာသံ၊ စက္ခ်ဳပ္စက္အသံေတြ၊ သူတို႕ညေန အလုပ္ျပန္ကို ေမွ်ာ္ေနတဲ့ 
ကေလးသူငယ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ အေမရိကန္ဆန္ရွင္ မပိတ္ခင္က 
ရန္ကုန္က အထည္ခ်ဳပ္စက္ရုံေတြဟာ US နဲ႕ EU Market ကို အမ်ားဆုံး တင္ပို႕
ခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

သစ္အေခ်ာထည္စက္ရုံေတြ ပိတ္ခဲ့ရတာ၊ လက္ဝတ္ရတနာအလုပ္ရုံေတြ ပိတ္
သြားတာေတြ ႀကဳံခဲ့ ရပါတယ္။ CMP ေတြ ရုတ္ခ်ည္း က်ဆင္းသြားတာ ရွိပါတယ္။ 
 ေနာက္တစ္ခုက ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ခုံေပၚက အခ်က္ျပမႈကိုလည္း ေဖာ္ညႊန္း
ပါတယ္။ ေဘးတိုက္သက္ေရာက္မႈအရ အလားတူု ပိတ္ဆို႕ထားတာေတြလည္း
 ရုပ္သိမ္းသြားႏုိင္ပါတယ္။

 US က အခုလို ပို႕ကုန္ပိတ္ဆို႕မႈ ဖယ္ရွားေပးလိုက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆိုင္
ရာမူဝါဒမွာ ထိန္းညွိေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့ EU ဘက္ကလည္း သိသာထင္ရွားတဲ့ 
 ေျဖေလွ်ာ့မႈေတြ   ေဆာင္ရြက္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ျပီ   ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္
ခုက FDI Law ထုတ္ျပန္ေတာ့မယ့္ အခ်ိန္နဲ႕ အခ်ိန္ကိုက္ ျဖစ္လာတာကို သတိ
ခ်ပ္သင့္ပါတယ္။ 

ဒီ FDI Law နဲ႕ပတ္သက္လို႕လည္း ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ
သူေတြရဲ႕ အက်ဳိး စီးပြား၊ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ 
လက္ခံႏိုင္မယ့္ အေနအထား မ်ဳိး၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ မထိခိုက္ေစမယ့္ အေျခအေန မ်ဳိး၊ အျခားေသာႏုိင္ငံေတြနဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ယွဥ္ျပဳိင္ႏိုင္ စြမ္းရွိတဲ့ ဖိတ္ေခၚ ကမ္းလွမ္း
ခ်က္မ်ဳိး ပါဝင္ေစေအာင္ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သေဘာထား
မွတ္ခ်က္နဲ႕အတူ လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္ပို႕ထားပါျပီ။

 ေနာက္လ က်င္းပမယ့္ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ဒီဥပေဒၾကမ္းကို အေလးေပး ေဆြးေႏြး
ၾကမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မၾကာမတင္ဥပေဒအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္မွန္းထား
ပါတယ္။ ဒီဥပေဒ ထုတ္ျပန္ျပီးေတာ့မွ FDI ေတြ အမွန္တစ္ကယ္ စီးဝင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

 ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာျပီး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကတဲ့ ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္နွံ သူေတြအေနနဲ႕ 
 ေစ်းကြက္ကန္႕သတ္ခ်က္  မရွိ တင္ပို႕ေရာင္းခ်ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အရမ္းကိုအျပဳ
သေဘာ ေဆာင္မွာ ျဖစ္ျပီး ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႕လည္း ေစ်းကြက္
ေရြးခ်ယ္မႈမွာ အခက္အခဲ နည္းပါးေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့
 Zero-Sum Game ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ 

 What might the US buy from Myanmar?ကို Hmuu Zaw မွီျငမ္းေရးသားသည္။

 သတင္းရင္းျမစ္  း  ဧရာ၀တီ